Pearlmillet Research Station

Junagadh Agricultural University

Jamnagar, Gujarat

Brief History of pearl millet improvement in Gujarat:

• Initially the work on pearl millet was stared as early as 1932 at Nadiad in Gujarat by erstwhile Bombay province with the exploitation of local material and work at Jamnagar was started by ex-Saurashtra state in 1952.
• The earlier work resulted in developing the open pollinated varieties in the year 1939 viz., N. 207 which yielded 20% more yield than local, N-28-15-2, L-11, Babapuri, etc. These types were quite distinct stable types, which were adopted by farmers. They had good grain qualities but were poor yielders.
• With the formation of the Saurashtra state in 1950, the improvement of Bajra was taken up at Junagadh, Amreli and Jamnagar and in the second five year plan (1956-57  to 1960-61), the research work on bajra was intensified at Talod and Deesa.  
• In 1963, we got assistance from The Rockefeller Foundation by way of Germplasm male sterile American Bajri. This was the real beginning of the improvement of Bajra work not only in Gujarat state but India too and this is a turning point in the history of pearl millet improvement in India.    
• The real work on pearl millet research in newly formed Gujarat state got momentum in third five year plan (1961-62 to 1965-66) with the establishment of Millet Specialist post in the year 1962 with main station at Jamnagar and four sub stations viz. Kothara(Kutch) presently with SDAU, Vijapur (Mehsana)presently with SDAU, Anand presently with AAU and Talaja(Bhavnagar) presently with JAU. 
• All India Coordinated project on Millets Research was started in 1969-70.      
• The heterosis breeding started from the year 1963 and as a result first hybrid HB-2 released in 1966. The HB-2 was quickly replaced by superior new hybrid HB-3 in 1968. This HB-3 had a superior grain quality, very high yielding, early maturing, good tillering and resistance to Downey mildew disease.     
• HB-3 became very popular in pearl millet growing area of whole India. This hybrid has covered 66 % area of pearl millet in the year 1973 in Gujarat state.
• In the year 1975 hybrid GHB 1399 was identified highly resistant to Downey mildew and had all agronomical and other acceptable characters.
• In the second phase (1980 to 2000) and third phase (2001 to till date) number of hybrids for catering the need of farmers of India as well as Gujarat state. In third phase station has also release the biofortified hybrids having the high Fe and Zn contents in its grain.
• start of Jamnagar station, total 23 hybrids suited under varied agro climatic situation has been release.

Introduction:

Mandate :

     To identify and develop  suitable parents and hybrids which are high yielder, pest and diseases  resistance along with development of suitable and efficient production technology of pearl millet in respect of Crop Improvement, Plant Pathology, Entomology, Agronomy and Plant Physiology aspects.

Thrust areas:

Research Activities :

Faculty Profile :

Staff position (as 0n 01-07-2020):

Infrastructure:

Scheme Continue at JAU, Jamnagar:

Hybrids / Varieties Released during last ten years :

Awards / Significant Achievement of the Faculty :

Publications :

Transfer of Technologies / Extension Activities :

Farmer's / Scientific Recommendations : (After 2013)

1. For scientific community a recommendation was proposed to avoid production losses in bunch groundnut due to pod germination in field under late and excess rainfall conditions during kharif at maturity time. The fresh seed dormancy was studied in nine high yielding bunch groundnut varieties and it was recommended to grow groundnut varieties TG-26, TPG-41 and GG-6 possessing higher degree of seed dormancy (2013).
2. Castor hybrid seed production growing farmers/ seed producers are advised to take castor hybrid seed production programme in Surendranagar district of Gujarat as alternative (new) areas where profitable seed production can be taken up. The new area identified based on favourable climatic condition, higher seed yield and better benefit : cost ratio. (2015).
3. Cluster bean (Guar) growing farmers are recommended to produce higher seed yield per hectare in kharif season, the crop should be sown in first fortnight of July in a spacing of 30 x 10 cm (2015)
4. Emamectin benzoate 5SG @ 2 ppm a.i. (40.0 mg/kg seed) or Spinosad  45 SC @ 2 ppm a.i. (4.4 mg/kg seed) or deltamethrin 2.8 EC @ 1.0 ppm a.i. (0.04ml /kg seed)  treated seeds (at 10% moisture content) stored in moisture impervious bags provide safer storage up to 6-9 months in coastal region. This technology may be adopted (2015).

1. Farmers of  North Saurashtra Agro-climatic Zone growing kharif  pearl millet are advised to treat the seeds with thiamethoxam 35 FS @ 9.0 ml/kg (3.15 g a.i./kg) or imidacloprid 600 FS @ 8.75 ml/kg (5.25 g a.i./kg) seed at the time of sowing followed by spray of either profenophos 40% + cypermethrin 4.0%,  44 EC 0.044% (10 ml/10 litre water; 220 g a.i./ha) or cartap hydrochloride  50 SP 0.05% (10 g/ 10 litre water; 250 g a.i./ha) or thiodicarb 75 WP 0.015% (2 g/10 litre water; 75 g a.i./ha) at 30 days after germination of the crop  for the effective management of shoot fly and stem borer. The PHI for these insecticides is 61 days ( 2014)
2. Farmers of North Saurashtra Agro-climatic Zone growing kharif pearl millet are advised to treat the seeds with imidacloprid 600 FS, 8.75 ml/kg seeds, 4.20 g a.i./kg seeds at the time of sowing followed by spray with imidacloprid 17.8 SL, 0.009 % (5.0 ml/10 liter water, 45.39 g a.i./ha) at 35 days after germination of the crop for effective management of shoot fly and stem borer. The PHI for these insecticides is 42 days.(2015)
3. For scientific community a recommendation was proposed to seed treatment with imidacloprid 600 FS @ 8.75 ml/kg, 4.20 g a.i./kg at the time of sowing followed by spray with spinosad 45 SC, 0.009 % @ 2.0 ml/10 litre at 35 days after germination of the crop found effective for the management of shoot fly and stem borer. The PHI for these insecticides is 42 days. (2015)

1. Efficiency of foliar spray of growth regulating substances for enhancing seed yield of pearl millet under rainfed condition (2017)
2. The farmers of North Saurashtra Agro-climatic Zone growing kharif pearl millet are advised for foliar application of potassium chloride 1.5% (7.5 kg ha^-1 in 500 litre water) at 30-35 and 50-55 DAS for higher vegetative growth, seed yield and net return.

1. વૈજ્ઞાનિક સમુદાયને ભલામણ કરવામાં આવે છે કે ખરીફ ઋતુમાં ઉભડી મગફળી પાકવાના સમયે મોડા અને વઘુ પડતાં વરસાદને કારણે ખેતરમાં ડોડવામાં દાણા ઉગી જવાથી ઉત્પાદનમાં થતો ઘટાડો ઓછો કરવા માટે, ઉભડી મગફળીની વઘુ ઉત્પાદન આપતી નવ જાતોનાં તાજા બીજમાં સુષુપ્તતા (ડોરમન્સી)ની ચકાસણી ખરીફ ઋતુમાં કરવામાં આવેલ અને તેના પરથી જાણવા મળેલ છે કે મગફળીની ટી.જી.-૨૬, ટીપીજી-૪૧ અને જીજી-૬ જાતો વઘુ પ્રમાણમાં  સુષુપ્તતા (ડોરમન્સી)  ઘરાવતી હોવાથી તેનું વાવેતર કરવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે. (૨૦૧૩)   
2. સંકર દિવેલા બીજ ઉત્પાદન કાર્યક્રમ લેતાં ખેડૂતો/ બીજ ઉત્પાદકોને સલાહ આપવામાં આવે છે કે ગુજરાતમાં સંકર દિવેલા બીજ ઉત્પાદનનો કાર્યક્રમ નવા વિસ્તાર તરીકે સુરેન્દ્રનગર જીલ્લામાં લેવામાં આવે તો ફાયદાકારક બીજ ઉત્પાદન લઇ શકાય છે. સારૂ વાતાવરણ, વઘુ બીજ ઉત્પાદન અને હેકટરે વઘુ આવક મળવાથી સુરેન્દ્રનગર જીલ્લાને સંકર દિવેલા બીજ ઉત્પાદનના નવા વિસ્તાર તરીકે ઓળખવામાં આવેલ છે. (૨૦૧૪)
3. ગુવારનું વાવેતર કરતા ખેડૂતોને ભલામણ કરવામાં આવે છે કે ચોમાસામાં ગુવારનું વાવેતર ૩૦ xx ૧૦ સે.મી.ના અંતરે,  જુલાઇ મહીનાના પ્રથમ પખવાડિયામાં કરવાથી વઘુ ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે. (૨૦૧૫)
4. દરીયાઇ કાંઠાવાળા વિસ્તારોમાં બીજને એમામેક્ટીન બેંજોએટ (૪૦ મીલીગ્રામ/ કિ.ગ્રા.બીજ) અથવા સ્પિનોસેડ (૪.૪ મી.લી/કિ.ગ્રા.બીજ) અથવા ડેલ્ટામેથ્રીન ((૦.૦૪ મી.લી/કિ.ગ્રા.બીજ) નો પટ આપી ભેજપ્રૂફ બેગમાં સંગ્રહ કરવાથી જીવાત સામે ૬ થી ૯ મહીના સુધી સુરક્ષીત સંગ્રહ કરી શકાય છે.(૨૦૧૫)

1. ઉત્તર સૌરાષ્ટ્ર ખેત અબોહાવાકીય વિસ્તારમાં ઉનાળું સંકર બાજરી ઉગાડતા ખેડૂતોને મહત્તમ ઉત્પાદન તેમજ નફો મેળવવા બાજરાના પાકને ફેબ્રુઆરી મહિનાના બીજા પખવાડિયામાં (૩૦૦સે. મહતમ  તા૫માન) વાવેતર કરવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે. (૨૦૧૪)
2. ઉત્તર સૌરાષ્ટ્ર ખેત આબોહવાકીય વિભાગા-૬ના બાજરી (ખરિફ)-ચણા (રવી) પાક પધ્ધતિ અપનાવતા અને સેન્દ્રીય ખેતીમાં રસ ધરાવતા ખેડૂતોને વધુ નફો મેળવવા તેમજ જમીનની ફળદ્રુપતા જાળવવા  દર વર્ષે બાજરાના પાકમાં ૭.૫ ટન/હેક્ટર પ્રમાણે છાણિયું ખાતર આપવાની ભલામણ કરવામાં  આવે છે. (૨૦૧૫)
3. ઉત્તર સૌરાષ્ટ્ર ખેત આબોહવાકીય વિભાગા-૬ના ચોમાસુ ઋતુમા સંકર બાજરી ઉગાડતા ખેડૂતોને વધુ ઉતપાદન અને ચોખ્ખુ વળતર મેળવવા માટે ભલામણ કરેલ નાઇટ્રોજન થી ૨૫% વધુ નાઇટ્રોજન (૧૦૦ કિ.ગ્રા./ હે.) અને ૩૦ કિ. ગ્રા. ફોસ્ફરસ પ્રતિ હેકટરે આપવાની ભલામણ કરવામાં  આવે છે. (૨૦૧૫)
4. ઉત્તર સૌરાષ્ટ્ર ખેત આબોહવાકીય વિભાગા-૬ના ચોમાસુ ઋતુમા સંકર બાજરી ઉગાડતા ખેડૂતોને ભલામણ કરવામા આવે છે કે બાજરીનુ મહ્ત્તમ ઉત્પાદન , ચોખ્ખુ વળતર અને દાણાની ગુણવતા (પ્રોટીન, જસત અને લોહ) સુધારવા માટે ભલામણ કરેલ રાસાયણિક ખાતર (૮૦;૪૦:૦૦ ના. ફો. પો. કિ.ગ્ર./હે.) અને પાંચ ટન /હેકટર છણિયા ખાતર સાથે જીંક સલ્ફેટ (૨૦ કિ.ગ્ર./હે.) આપવાની ભલામણ છે. (૨૦૧૫)
5. ઉત્તર સૌરાષ્ટ્ર ખેત આબોહવાકીય વિસ્તારમાં ચોમાસુ બાજરામાં પાક ઉગ્યા બાદ અસરકારક નીંદણ નિયંત્રણ માટે એટ્રાઝીન ૦.૪ કિ.ગ્રા.પ્રતિ હેક્ટરે નીંદણ બે પાંદડે થાય ત્યારે છંટકાવ કરવો તથા વાવણી બાદ ૩૫ દિવસે એક હાથ નિંદામણ કરવું, જે એટ્રાઝીન ૦.૫ કિ.ગ્રા.પ્રતિ હેક્ટરે વાવણી બાદ પરંતુ પાક અને નીંદણ ઉગ્યા પહેલા છંટકાવ તથા વાવણી બાદ ૩૫ દિવસે એક હાથ નિંદામણ કરવા જેટલુ જ અસરકારક છે. (૨૦૧૬)   
6. ઉષ્ણતા એકમ વિભાવના અનુસાર, ઉત્તર સૌરાષ્ટ્ર ખેત આબોહવાકિય વિસ્તારમાં અર્ધશિયાળૂ ઋતુમાં સંકર બાજરાનું વાવેતર કરતાં ખેડૂતોને મહત્તમ ઉત્પાદન અને નફો મેળવવા બાજરાની વહેલી પાકતી જાત જી.એચ.બી. ૫૩૮ (ઉષ્ણતા એકમ કાર્યક્ષમતા:૧.૪૮૯ કિ.ગ્રા./હે ૦સે.દિવસ) નું વાવેતર ઓકટોબર મહિનાના પ્રથમ અઠવાડિયામાં (ઉષ્ણતા એકમ કાર્યક્ષમતા:૧.૯૧૯ કિ.ગ્રા./હે ૦સે.દિવસ) કરવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે. (૨૦૧૭)

ક) કીટકશાસ્ત્ર:

1. ઉત્તર સૌરાષ્ટ્ર ખેત આબોહવાકીય વિસ્તારનાં ચોમાસુ બાજરી ઉગાડતા ખેડુતોને ભલામણ કરવામાં આવે છે કે, સાંઠાની માખી તેમજ  ગાભમારાની ઈયળના અસરકારક નિયંત્રણ માટે બાજરાના બીજને વાવેતર વખતે થાયોમિથોકઝામ ૩૫ અફ.એસ.(૯.૦ મિલી/કિ.ગ્રા. બીજ; ૩.૧૫ ગ્રામ સ.ત. / કિ.ગ્રા. બીજ) અથવા ઈમિડાક્લોપ્રિડ ૬૦૦ અફ.એસ.(૮.૭૫ મિલી/કિ.ગ્રા. બીજ; ૫.૨૫ ગ્રામ સ.ત. / કિ.ગ્રા. બીજ) નો પટ આપ્યા બાદ પાકના ઉગાવા પછી ૩૦ દિવસે પ્રોફેનોફોસ ૪૦% + સાયપરમેથ્રિન ૪% ૪૪ ઈસી ૦.૦૪૪% (૧૦ મિલી/૧૦ લિટર પાણી; ૨૨૦ ગ્રામ સ.ત. /હેકટર) અથવા કારટેપ હાઈડ્રોક્લોરિઈડ ૫૦ એસ પી ૦.૦૫ % (૧૦ ગ્રામ/૧૦ લિટર પાણી; ૨૫૦ ગ્રામ સ.ત. /હેકટર ) અથવા થાયોડીકાર્બ ૭૫ ડ્બ્લયુ પી ૦.૧૫% (૨ ગ્રામ/૧૦ લિટર પાણી; ૭૫ ગ્રામ સ.ત. /હેકટર) નો છંટકાવ કરવો. આ દવાઓના છેલ્લા  છંટકાવ અને કાપણી વચ્ચે ૬૧ દિવસનો સમય ગાળો જાળવવો.(૨૦૧૪)
2. ઉત્તર સૌરાષ્ટ્ર ખેત આબોહવાકીય વિસ્તારનાં ચોમાસુ બાજરી ઉગાડતા ખેડુતોને ભલામણ કરવામાં આવે છે કે, સાંઠાની માખી તેમજ  ગાભમારાની ઈયળના અસરકારક નિયંત્રણ માટે બાજરીના બીજને વાવેતર વખતે ઈમિડાક્લોપ્રિડ ૬૦૦ એફ.એસ., ૮.૭૫ મિલી/કિ.ગ્રા. બીજ (૪.૨૦ ગ્રામ સ.ત. / કિ.ગ્રા.)  નો પટ આપવો તેમજ  પાકના ઉગાવા બાદ  ૩૫ દિવસે ઈમીડાક્લોપ્રીડ ૧૭.૮ એસ.એલ. ૦.૦૦૯%  (૫.૦ મિલી/૧૦ લિટર પાણી; ૪૫.૩૯ ગ્રામ સ.ત. /હેકટર) નો છંટકાવ કરવો. આ દવાઓના છેલ્લા  છંટકાવ અને કાપણી વચ્ચે ૪૨ દિવસનો સમય ગાળો જાળવવો. (૨૦૧૫)
3. વૈજ્ઞાનિક સમુદાયને ભલામણ કરવામાં આવે છે કે સાંઠાની માખી તેમજ  ગાભમારાની ઈયળના અસરકારક નિયંત્રણ માટે બાજરીના બીજને વાવેતર વખતે ઈમિડાક્લોપ્રિડ ૬૦૦ એફ.એસ., ૮.૭૫ મિલી/કિ.ગ્રા. બીજ (૪.૨૦ ગ્રામ સ.ત. / કિ.ગ્રા.)  નો પટ આપવો તેમજ  પાકના ઉગાવા બાદ  ૩૫ દિવસે સ્પીનોસાડ ૪૫ એસ. સી., ૦.૦૦૯%(૨.૦ મિલિ/૧૦ લીટર પાણી) નો છંટકાવ કરવો. આ દવાઓના છેલ્લા છંટકાવ અને કાપણી વચ્ચે ૪૨ દિવસનો સમય ગાળો જાળવવો (૨૦૧૫)

1. ઉત્તર સૌરાષ્ટ્ર ખેત આબોહવાકીય વિસ્તારના ચોમાસું બાજરી ઉગાડતા ખેડૂતોને સારી વાનસ્પતિક વૃદ્ધિ, વધુ ઉત્પાદન અને ચોખી આવક મેળવવા માટે વાવણી  બાદ ૩૦-૩૫ અને ૫૦-૫૫ દિવસે પોટેશિયમ ક્લોરાઈડ ૧.૫ ટકા નાં દરે (૭.૫ કી.ગ્રા./હે. ૫૦૦ લીટર પાણીમાં ઓગાળી ને) છંટકાવ કરવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે. (૨૦૧૭)